Τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν στέλνοντας και λαμβάνοντας ραδιοσήματα χαμηλής ισχύος. Τα σήματα αυτά αποστέλλονται και λαμβάνονται από κεραίες, τους γνωστούς ως σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας. Οι σταθμοί βάσης συνδέονται με τα υπόλοιπα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και σταθερού τηλεφώνου και μεταδίδουν το σήμα/κλήση σε αυτά τα δίκτυα.

Το κινητό τηλέφωνο αυξάνει και μειώνει την ισχύ του ανάλογα με το πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η επικοινωνία του με τον σταθμό βάσης.

Όσο πιο πυκνό είναι το δίκτυο των σταθμών βάσης τόσο ευκολότερα επικοινωνεί το κινητό τηλέφωνο με το δίκτυο, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ισχύς που εκπέμπεται από αυτό. Συνεπώς είναι καλύτερα να υπάρχει πυκνό δίκτυο σταθμών.

Οι ανάγκες κάλυψης εξαρτώνται από τη συγκέντρωση πληθυσμού και τον όγκο κίνησης. Κατά συνέπεια, οι ανάγκες κάλυψης στην πόλη είναι πολύ μεγαλύτερες.

Οι κεραίες εκπέμπουν ευθεία, με μια ελαφριά κλίση προς τα κάτω.

Η ένταση του πεδίου ακριβώς κάτω από τις κεραίες είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή που μετράται απευθείας μπροστά από τις κεραίες.

Η αποξήλωση κεραιών δυσκολεύει τη σύνδεση του κινητού με το δίκτυο, με αποτέλεσμα η συσκευή να αυξάνει αυτόματα την ισχύ της για την επίτευξη της επικοινωνίας.

Παράλληλα, μειώνεται πολύ η δυνατότητα εξυπηρέτησης συνδρομητών στη συγκεκριμένη περιοχή.

Η ασύρματη τεχνολογία, πέραν της παραδοσιακής φωνητικής κλήσης, έχει προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, επιτρέποντας πολλές εφαρμογές να υλοποιηθούν και να αλλάξουν την καθημερινότητά μας. Αυτή τη στιγμή οι τεχνολογίες κινητής που υπάρχουν είναι οι 2G, 3G ,4G και πρόσφατα η COSMOTE έφερε για πρώτη φορά και το 5G.

Το 3G επέτρεψε τη χρήση πολυμέσων, βιντεοκλήσεων και έφερε στη ζωή μας το mobile Internet.

 Στη συνέχεια, με την τεχνολογία 4G δόθηκε η δυνατότητα αξιοποίησης από τα κινητά των ευρυζωνικών δεδομένων και δεδομένων υψηλής ταχύτητας που επέτρεψαν τη χρήση πληθώρας βελτιωμένων εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένων των HD video και των υπηρεσιών online gaming.  

Το 5G αποτελεί την 5η γενιά δικτύων κινητής τηλεφωνίας αλλά δεν είναι μια απλή εξέλιξη. Πρόκειται για μία από τις ταχύτερες και πιο αξιόπιστες τεχνολογίες που έχουμε γνωρίσει έως σήμερα, αφού υποστηρίζει πολύ υψηλές ταχύτητες δεδομένων, σημαντικά αυξημένη χωρητικότητα και σχεδόν μηδενικό χρόνο απόκρισης (latency). Το 5G έχει σχεδιαστεί για να ανταποκρίνεται στην πολύ μεγάλη αύξηση των δεδομένων και τις ανάγκες συνδεσιμότητας της σημερινής σύγχρονης κοινωνίας, στην αποτελεσματική υποστήριξη δισεκατομμυρίων, παράλληλα συνδεδεμένων, συσκευών (Internet of Things) και στην πραγματοποίηση καινοτόμων εφαρμογών που θα αλλάξουν θεαματικά τον τρόπο που ζούμε.

Το 5G θα λειτουργεί αρχικά σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα δίκτυα, πριν εξελιχθεί σε πλήρες αυτόνομo δίκτυo. Έτσι, ένα μέρος αυτής της τεχνολογίας θα λειτουργεί σε συχνότητες φάσματος που ήδη υπάρχουν και χρησιμοποιούνται, και μόνο ένα μέρος της θα υλοποιηθεί σε υψηλότερες συχνότητες(>24GHz).

Ένα γενικότερο χαρακτηριστικό των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων είναι ότι όσο υψηλότερη είναι η συχνότητα, τόσο μικρότερο είναι το βάθος της διείσδυσης στο ανθρώπινο σώμα. Έτσι καθώς οι τεχνολογίες 5G χρησιμοποιούν συχνότητες υψηλότερες εκείνων που χρησιμοποιούνται σήμερα, παράγουν σχετικά επιφανειακή έκθεση, με λιγότερη ισχύ να διεισδύει στο ανθρώπινο σώμα σε σχέση με τις προηγούμενες τεχνολογίες κινητής τηλεφωνίας.

Ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό του ασύρματου προτύπου 5G είναι ότι χρησιμοποιεί τεχνολογία σχηματισμού δέσμης. Η τεχνολογία αυτή επιτρέπει στα ηλεκτρομαγνητικά κύματα να εστιάζονται στην περιοχή όπου απαιτείται (π.χ. σε ένα άτομο που χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο), αντί να εξαπλώνονται σε μια μεγάλη περιοχή.

Με τον τρόπο αυτό, οι ίδιες συχνότητες δύναται να αποστέλλονται σε διαφορετικούς χρήστες ταυτόχρονα χωρίς να παρεμβάλλουν μεταξύ τους, γεγονός που αυξάνει τα ποσοστά επικοινωνίας -επειδή η ζώνη συχνοτήτων δεν χρειάζεται να «μοιραστεί» μεταξύ των χρηστών- αλλά και μειώνει σημαντικά την έκθεση σε περιοχές όπου δεν απαιτείται επικοινωνία.

Τόσο η ICNIRP, η ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή που ασχολείται με την προφύλαξη των ανθρώπων από την έκθεση στις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες, όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) παρακολουθούν στενά την επιστημονική έρευνα που σχετίζεται με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και τυχόν νέα αποτελέσματα σχετικά με την υγεία και ενημερώνουν για τις εξελίξεις.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, στις αρχές του 2020, η ICNIRP δήλωσε ότι καμία από τις συχνότητες που χρησιμοποιούν οι κινητές επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένου και του 5G, δεν απαιτούν τροποποιήσεις στις υπάρχουσες οδηγίες ασφαλείας που είχαν εκδοθεί το 1998.

Σε ανακοίνωσή τους τον Απρίλιο του 2020, η ICNIRP και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρουν:
«Υποστηρίχθηκε από κάποιους ότι η έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από συσκευές 5G μπορεί να προκαλέσει COVID-19 και να αυξήσει τη σοβαρότητά του. Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν υποστηρίζονται από κανένα αποδεικτικό στοιχείο (ούτε καν εξαιρετικά ασθενή στοιχεία) και η τεράστια επιστημονική γνώση σχετικά με τα ηλεκτρομαγνητικά που σχετίζονται με το 5G αποδεικνύει ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν είναι εφικτοί. Η έκθεση σε πεδία από συσκευές 5G δεν προκαλεί COVID-19, ούτε επηρεάζει τη διαδικασία της νόσου ή τα αποτελέσματα στην υγεία εκείνων που έχουν μολυνθεί από τον νέο κορωνοϊό (SARS-CoV-2) που προκαλεί COVID-19. Όπως περιγράφεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρέπει να έρθετε φυσικά σε επαφή με τον κορωνοϊό για να μολυνθείτε από αυτόν, και καθώς τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από το 5G δεν μπορούν να μεταφέρουν ιούς, δεν μπορούν να σας φέρουν σε επαφή με τον ιό.

Το 5G αναμένεται να αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα νέων πρωτοποριακών εφαρμογών που θα αλλάξουν τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και διασκεδάζουμε. Τα χαρακτηριστικά της νέας κινητής τεχνολογίας 5G, θα επιτρέψουν για πρώτη φορά τη δυνατότητα απομακρυσμένης χειρουργικής επέμβασης, ζωντανές ολογραφικές τηλεφωνικές κλήσεις, ψυχαγωγία και εκπαίδευση μέσω AR (Augmented Reality) & VR (Virtual Reality) χωρίς καλώδια και καθυστερήσεις, απομακρυσμένο χειρισμό drone σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αλλά και την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων με αυτοκίνητα χωρίς οδηγό κ.ο.κ. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι θα ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία εφαρμογών και λύσεων που ακόμα κανείς δεν έχει φανταστεί.

Τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας.

Όταν είναι σε κατάσταση αναμονής (Stand By) εκπέμπουν, ανά κάποια λεπτά, ένα βραχύ παλμό προς το δίκτυο για να δηλώσουν ότι βρίσκονται στη συγκεκριμένη περιοχή κάλυψης και ότι είναι διαθέσιμα για τη λήψη κλήσεων/δεδομένων.

Η συνολική ισχύς της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται από ένα κινητό τηλέφωνο είναι σχετικά μικρή.

Επιπλέον, τα κινητά τηλέφωνα διαθέτουν ένα σύστημα αυτόματου ελέγχου της εκπεμπόμενης ισχύος, ώστε αυτή να περιορίζεται στην ελάχιστη δυνατή για την επικοινωνία με τον σταθμό βάσης. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας για την μπαταρία της συσκευής, αύξηση της διάρκειας του χρόνου ομιλίας και αναμονής, καθώς και ελαχιστοποίηση των παρεμβολών στις υπόλοιπες ραδιοεπικοινωνίες.

Για τη μέτρηση της ενέργειας που απορροφά κάποιος όταν χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο, χρησιμοποιείται η παράμετρος SAR (Ρυθμός Ειδικής Απορρόφησης).

Η ΙCNIRP έχει θεσπίσει ως όριο SAR τα 2W. Αυτό το όριο έχει υιοθετήσει η ΕΕ και η Ελλάδα.

Οι κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων δίνουν τις τιμές SAR στα έντυπα τεχνικών χαρακτηριστικών και στα εγχειρίδια χρήσης τους.

Για τις συσκευές που διαθέτει η COSMOTE, ο πίνακας τιμών SAR είναι διαθέσιμος στο δίκτυο καταστημάτων COSMΟΤΕ και GERMANOS και εδώ.

- Να κάνουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομες σε διάρκεια τηλεφωνικές κλήσεις από το κινητό τηλέφωνο.

- Να χρησιμοποιούμε τα εξαρτήματα αποδέσμευσης χεριών (handsfree ή bluetooth), απομακρύνοντας ταυτόχρονα το κινητό τηλέφωνο από το σώμα μας.

- Όταν βρισκόμαστε σε χώρους, όπου το κινητό τηλέφωνο έχει κακό σήμα, να αποφεύγουμε να κάνουμε και να δεχόμαστε κλήσεις. Να προτιμάμε χώρους που υπάρχει καλύτερο σήμα, ώστε το κινητό να χρησιμοποιεί την ελάχιστα απαιτούμενη ισχύ για να αποκαταστήσει επικοινωνία με τον σταθμό βάσης.