ΜΕΛΒΙΛ ΠΟΥΠΟ, ΝΤΕΝΙ ΜΕΝΟΣΕ | ΘΕΛΗΜΑ ΘΕΟΥ/BY THE GRACE OF GOD/GRACE A DIEU

Ο Αλεξάντρ ζει στη Λυών, στη Γαλλία, με τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Μια ημέρα μαθαίνει τυχαία ότι ο ιερέας που τον κακοποίησε όταν εκείνος ήταν πρόσκοπος, εξακολουθεί να δουλεύει με παιδιά. Αποφασίζει να κάνει κάτι γι' αυτό. Το ίδιο και οι Φρανσουά και Εμμανουέλ, άλλα δύο θύματα του ιερέα. Οι τρεις τους ενώνονται για να «σηκώσουν το πέπλο της σιωπής» γύρω από τη δοκιμασία τους. Η πρωτοβουλία τους αυτή δεν θα αφήσει κανέναν πια ανεπηρέαστο.

Βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία κακοποίησης ανηλίκων, η νέα ταινία του Φρανσουά Όζον στοχεύει στην αλήθεια: «Αυτή είναι συμβολικά μια πολύ σημαντική απόφαση για όλα τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, γεγονός που θα επιτρέψει ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία λόγου», δήλωσε ο πολυβραβευμένος Γάλλος δημιουργός σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα “Le Parisien”, μετά την πρόσφατη καταδικαστική απόφαση του δικαστηρίου της Λυών για τον Καρδινάλιο Philippe Barbarin. Ο τελευταίος κρίθηκε ένοχος για την κάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από καθολικό ιερέα, τριάντα χρόνια πριν. 

Με αφορμή τη συμμετοχή του “Grace a Dieu” στο Διαγωνιστικό Τμήμα της 69ης Berlinale, όπου και τιμήθηκε με την Αργυρή Άρκτο, δύο από τους βασικούς πρωταγωνιστές, οι Ντενί Μενοσέ (“Jusqu' a la Garde”) και Μελβίλ Πουπό, μάς έδωσαν τηλεοπτική συνέντευξη, στην οποία μίλησαν για τις προκλήσεις των ρόλων τους, και για το αν πιστεύουν στον Θεό (ή κάπου αλλού).

Η προετοιμασία:

Δεν χρειάστηκαν πολλά προκαταρκτικά, γιατί το σενάριο ήταν πάρα πολύ καλό. Ο Φρανσουά (σ.σ. Οζόν) έκανε εκτεταμένη έρευνα, μίλησε αρκετά με τα θύματα, είδε και διάβασε τις μαρτυρίες τους. Κάποιες σκηνές, όπως εκεί που προσεύχομαι παρέα με τον θύτη μου, επειδή ακριβώς ήταν αρκετά σουρεαλιστικές στη σύλληψη, βγήκαν σχετικά άνετα. Ήμασταν ψυχολογικά προετοιμασμένοι. Δεν συναντηθήκαμε με τους αληθινούς χαρακτήρες.

Δεν είδα από κοντά τον πραγματικό Αλεξάντρ, δεν ήθελα να μιμηθώ κάποιον, αλλά να τον επανεφεύρω.

Το ενδιαφέρον εδώ ήταν πως δεν υπήρχε καθόλου το “εγώ” των ηθοποιών. Ακόμα κι ο Φρανσουά ήταν διαφορετικός από ότι σε άλλες ταινίες του, πραγματικά ήταν ταγμένος στην ιστορία και το τι θα εξυπηρετούσε καλύτερα το σενάριο. Σε όλη την ομάδα υπήρχε διάχυτος ένας τεράστιος σεβασμός γι' αυτό που επιχειρούσαμε (Μελβίλ Πουπό).

Εγώ έπρεπε να ψάξω να βρω το “μαχητικό” κομμάτι της προσωπικότητας του χαραχτήρα μου, όπως παρουσιαζόταν στο σενάριο, κι αυτό με δυσκόλεψε λίγο (Ντενί Μενοσέ).

Η πρόκληση:

Αυτό που μου άρεσε περισσότερο από όλα ήταν ότι δημιουργήσαμε ένα είδος “σύνθεσης” χαρακτήρων, κι ότι αποδομήσαμε κάποια κλισέ. Ο Ντενί υποδύεται κάποιον που απέχει πολύ από τη δική του προσωπικότητα, εγώ, δε, έπρεπε να παίξω κάποιον παραδοσιακό “bourgois”, βέρο κάτοικο της Λυών (σ.σ. κλειστό σαν άνθρωπο), με πέντε παιδιά, με το πουλοβεράκι στους ώμους...κι ο οποίος τελικά, κόντρα στις προκαταλήψεις, ήταν απίστευτα τολμηρός, μαχητικός, με ελεύθερο πνεύμα, ηρωικός.

Εννοείται, οι σκηνές όπου “θυμόμασταν” ήταν δύσκολες. Πάντα είναι δύσκολο με θέματα παιδοφιλίας. Δεν έχει να κάνει αν πιστεύεις στον Θεό ή αν δεν πιστεύεις, αν έχεις οικογένεια ή όχι. Ακόμα κι αν ξέρεις πως γυρίζεις ταινία, πως δεν είσαι παρά ένας ηθοποιός, επηρεάζεσαι. Σε δυο τρεις σκηνές πραγματικά τα χρειαστήκαμε. Ακόμα κι ο Φρανσουά, στο τέλος του γυρίσματος ήταν φανερά συγκινημένος (Μελβίλ Πουπό).

Πιστεύω;

Εγώ, έχοντας πάρει μια αυστηρή καθολική εκπαίδευση, βασικά πιστεύω στην επιστήμη. Αν ο κόσμος εξαφανιζόταν και γεννιόταν από την αρχή, είμαι σίγουρος πως η κοινωνία μας θα κατέληγε στα ίδια συμπεράσματα όσον αφορά στη Βιολογία και τη Φυσική. Δεν είμαι όμως καθόλου σίγουρος αν θα κατέληγε στα ίδια συμπεράσματα για τη θρησκεία (Ντενί Μενοσέ).

Με άγγιξαν πολλά ζητήματα στο σενάριο, εννοείται το ερώτημα περί πίστης, αλλά και η συγχώρεση, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ένα παιδί, όλα αυτά. Νομίζω δεν είναι τυχαίο που ο Φρανσουά μας διάλεξε για τους ρόλους, ο Ντενί ήδη είχε δουλέψει μαζί του, είναι και φίλοι στην πραγματική ζωή, το ίδιο ισχύει και για μένα. Μάς γνωρίζει καλά, γνωρίζει για παράδειγμα πως το θέμα της συγχώρεσης είναι κάτι που με προβληματίζει έντονα (Μελβίλ Πουπό).

Μαθήματα ζωής:

Τι παραπάνω μάθαμε μετά από αυτήν την εμπειρία; Ότι το σινεμά,πέρα από το να ψυχαγωγεί, μπορεί να διεισδύει στην αληθινή ζωή και να δημιουργεί χώρο για μια δυνατή ηχώ (Ντενί Μενοσέ).

Το φιλμ δίνει μια αφορμή στον κόσμο για να συνδιαλεχθεί, ν΄ ανοίξει διάλογος. Πολλοί άνθρωποι τολμάνε πια να μιλήσουν για παρόμοια θέματα, παρόμοιες εμπειρίες (Μελβίλ Πουπό).

*Το “Grace a Dieu” κυκλοφορεί στις αίθουσες από τις 2 Απριλίου 2019, σε διανομή Filmtrade.